Dźwięk i obraz
Fotografia ślubna
Fotografie ślubne stanowią największą część rodzinnych kolekcji zdjęć. Świadczy to o znaczeniu jakie miał ten obyczaj w polskiej tradycji.
Fotografia na wsi pojawiła się już pod koniec XIX wieku, jednak chłopskie postacie, były często anonimowe, utrwalane przez osoby pochodzące spoza kultury wiejskiej mające kontakt z nowym wynalazkiem. Na obyczaj utrwalania swojego wizerunku w środowisku wiejskim, wpływ miały kontakty ze światem zewnętrznym, instytucjami o zasięgu ogólnopaństwowym czy ogólnospołecznym, np. wojsko oraz redakcje gazet. W wyniku rozwoju techniki fotograficznej zwyczaj utrwalania swojej podobizny docierał do coraz szerszych warstw społeczeństwa. Na przełomie XIX i XX wieku otwierano w miastach, a później w mniejszych miasteczkach zakłady fotograficzne, które oferowały swoje usługi głównie w zakresie fotografii portretowej. W tym czasie chłopi zaczęli częściej fotografować się z własnej inicjatywy, dla siebie i swojej rodziny. Fotografowano się jednak rzadko, gdyż wiązało się to ze sporymi kosztami a i wyjazd do miasteczka nastręczał nieraz sporych trudności.

Pamiątkowe zdjęcie ślubne Stanisława Grochulskiego z żoną. 1935
Stąd też w wiejskich rodzinnych albumach nie ma zbyt wielu zdjęć. Najczęściej napotkać można pamiątkowe fotografie ślubne. Większość z nich wykonywana była przez zawodowych fotografów w miejskich lub małomiasteczkowych salonach fotograficznych. Najczęściej są to przedstawienia całych postaci w strojach ślubnych. Nie zawsze były to białe suknie. Na wielu fotografiach panny młode występują jeszcze w regionalnych odświętnych strojach. Ubiór taki najdłużej przetrwał w regionach opoczyńskim i łowickim. Niekiedy też w atelier wykonywano oprócz portretów ślubnych samych młodych także grupowe zdjęcia z najbliższą rodziną, bądź z drużbami.

Pamiątka z wesela w Zaborowiu, Jan i Marianna Czubak na górze na tle okna po prawej stronie. Radomskie
W latach 20-tych i 30tych coraz więcej zdjęć wykonywanych było w plenerze przez zamówionego na miejsce fotografa z miasta lub fotografa wędrownego. Wtedy też zaczynają pojawiać się plenerowe fotografie grupowe, przedstawiające niemal wszystkich weselników. Są to niezwykle interesujące zdjęcia najczęściej ukazujące w centrum parę młodą wokół (w najbliższym sąsiedztwie) drużbów i rodziców, dalej pozostałych gości weselnych. Nieodłączną częścią wielu takich zdjęć są muzykanci umiejscowieni w dolnej lub górnej partii zdjęcia. Niemal zawsze występują z instrumentami. Sfotografowanie pary młodej w otoczeniu licznej grupy weselników może świadczyć o wystawności danego wesela.
Joanna Bartuszek
2014

Pamiątkowe zdjęcie ślubne Heleny i Franciszka Kaczmarków. „Ślub mamusi i tatusia w kościele parafialnym w Drzewicy 1941 roku”. Drzewica, 1941

Pamiątkowe zdjęcie ślubne Bogumiły Siwek z mężem. Opoczyńskie, Bukowiec, 1945–1949

Zdjęcie ślubne Józefa (skrzypek) i Heleny Wrześniów „Na pamiątkę dla rodziców kochający syn i synowa". Warszawa, 1935

Pamiątka z wesela córki brata W. Wyrwińskiego. Antoni Wyrwiński z harmonią, Adam Wyrwiński ze skrzypcami, Władysław Zapartowicz (?) trzyma pałkę, z prawej baraban – grali na tym weselu. Woj. poznańskie

Pamiątkowe zdjęcie ślubne Marianny i Franciszka Baranów z Januszewic z rodziną. Opoczno, 1950

Wesele u Stanisława Kośki w czasie drugiej wojny, na górze po prawej stronie stoją Niemcy. Miał 11 dzieci

Pamiątka z wesela. Rembertów, ok. 1925

Pamiątkowe zdjęcie z podwójnego wesela. Wychodziły za mąż siostry harmonisty Konstantego Kędziory. Łowickie, 1939–1945
Autor tekstu:
– Joanna Bartuszek
Materiały:
– Archiwum Muzyki Wiejskiej
www.archiwummuzykiwiejskiej.pl
Zobacz:
– Muzyka Odnaleziona
Fundacja – www.muzykaodnaleziona.pl
Wydawnictwo – www.muzykaodnaleziona.com
Facebook/MuzykaOdnaleziona