mistrzowie

PITOŃ Józef

tancerz, śpiewak, gawędziarz, popularyzator folkloru góralskiego

 

Pochodzi z tradycyjnej rodziny góralskiej. Urodził się w 1932 roku w Kościelisku, w rodzinnej wsi ukończył szkołę podstawową, następnie Liceum Ogólnokształcące w Zakopanem i studia w Krakowie. Od wczesnej młodości zafascynowany jest tradycją i folklorem góralskim – tańcem, muzyką, śpiewem i gwarą. Swoją artystyczną wrażliwość, umiłowanie i przywiązanie do podhalańskiej kultury, przyrody, ludzi przekazywał młodym pokoleniom. Podczas długoletniej działalności w zakresie folkloru muzycznego i słownego chronił i popularyzował podhalańską kulturę: w regionie, w Polsce i poza granicami kraju.

Od 1952 roku działa w amatorskim ruchu folklorystycznym, w regionalnych zespołach artystycznych: początkowo w Kościelisku i Krakowie (był współzałożycielem Zespołu Pieśni i Tańca „Skalni”). Następnie w latach 1967-1997 był członkiem zespołu im. Klimka Bachledy, działającego przy Związku Podhalan w Zakopanem. W okresie 1970-1997 pełnił funkcję jego kierownika artystycznego. Prowadził także naukę tańca i śpiewu w zespole im. Bartusia Obrochty w Zakopanem oraz na letnich kursach folklorystycznych dla Polonii w Lublinie, Opolu, Nowym Sączu i Sanoku. Uczył tańca, śpiewu i gwary zespoły „Karliki” i „Wieliczka” z Francji. Przez dwa lata pracował w zespole góralskim w Chicago.

Józef Pitoń uznawany jest za jednego z najlepszych gawędziarzy podhalańskich. Od lat 60-tych prowadzi pogadanki regionalne na obozach, w szkołach, pensjonatach. Od 1969 roku bierze udział w „Sabałowych Bajaniach” w Bukowinie Tatrzańskiej, gdzie zdobył 20 nagród głównych. Wiele jego gawęd zostało wydanych drukiem (np: Moje bajdy, Naski świat, Holni ludzie, Roki lecom).

Od wielu lat jest jurorem w konkursach gwarowych, przeglądach zespołów regionalnych, konkursach tańca góralskiego i zbójnickiego odbywających się podczas „Karnawału góralskiego” w Bukowinie Tatrzańskiej oraz podczas Festiwalu w Żywcu i Międzynarodowego Festiwalu Folklorystycznego Ziem Górskich w Zakopanem.

W 1976 r. zdobył nagrodę główną w Ogólnopolskim Konkursie Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie. Kierowany przez Józefa Pitonia Zespół Klimka Bachledy w 1976 roku uhonorowany został Nagrodą im. Oskara Kolberga.

Józef Pitoń jest aktywnym działaczem Związku Podhalan (od 1957 roku). Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień honorujących jego wieloletnią działalność artystyczną i popularyzatorską (min. otrzymał tytuł i odznaczenie „Zasłużony dla Ziemi Krakowskiej”, „Zasłużony dla Miasta Zakopanego”, Nagrodę Ministra Kultury oraz czterokrotnie „Złotą Ciupagę” na MFFZG w Zakopanem).

 

Żródło noty: Muzeum Wsi Radomskiej