mistrzowie

JURASIK Bolesław

muzykant, cymbalista
1914-89

 

Urodził się w Baniłowie na Bukowinie (Rumunia), od września 1945 mieszkał w Brzeźnicy, pow. żagański (woj. lubuskie). Był rolnikiem, w Rumunii pracował ponadto przy wyrębie lasu. Wychował się w środowisku międzynarodowym, znał także język rumuński i ukraiński. Miał czterech synów (dwóch z nich muzyków) i dwie córki.

Ojciec grał na basach, starszy brat zrobił cymbały i grał na nich od 1930 r. (używano nazwy „cymbał”). Bolesław nauczył się od niego grać, a potem, kiedy brat zginął na wojnie, przejął po nim instrument. Grywał od 1936 r. na małych weselach i zabawach w składzie z dwójką skrzypiec i bębnem, czasem na większym weselu dochodziły jeszcze trąbka i klarnet. Okazją do gry była też np. kłaka czyli pomoc wdowie przy zbiorze lnu. Kilka lat po przesiedleniu muzykowanie wśród górali czadeckich – wyłącznie we własnym gronie – zarówno na zabawach jak i na weselach, było zbliżone do tego z lata 30. i zanikało stopniowo w ciągu lat 50.

Przełomowy moment to założenie zespołu „Watra” w 1968 r. Muzycy z Brzeźnicy grywali na weselach w okolicach Głogowa i Żar, jako jedyni spośród kapel górali czadeckich mieli w składzie cymbały. Orkiestrę „Watra” tworzyli członkowie rodziny Jurasików: ojciec (skrzypce), Bolesław (cymbały), klarnet (syn Bolesława), trąbka (drugi syn), harmonia (zięć), harmonia (Wojciech Boganik z Karczówki), trąba (Andrzej Milczewski). Na 15-lecie zespołu podwoiła się obsada niektórych instrumentów, a w 1988 w kapeli z rodziny Jurasików uczestniczył już tylko Bolesław.

Bolesław Jurasik zbudował trzy egzemplarze cymbałów, pierwszy w Rumunii, dwa następne w 1968 i 1987 r. Wykonywał tez samodzielnie remonty instrumentów.

Grał ze słuchu, jego repertuar składał się w dużej mierze z melodii pamiętanych jeszcze z Rumunii, były to: syrba, weselna, marsz, polka, harkan, cioban, grożuny, cyganka, kosa, polka glazir. W Rumunii  grywał (w chałupie i na polu) także na drumli (drymbla), organkach, piściołkach, na liściu. Na cymbałach nauczyli się od niego grać syn, córka oraz sąsiadka.

 

Bibliografia

2013 – Piotr Dahlig, Cymbaliści w kulturze polskiej, Instytut Muzykologii UW

Archiwa

Zbiory Fonograficzne IS PAN

 

Autor noty: Piotr Dahlig

Bolesław Jurasik z rodzinnej kapeli Jurasików „Watra” , foto Piotr Dahlig