mistrzowie

ZOŁA Antoni

etnomuzykolog; ur. 15 grudnia 1948, Załęż (k. Jasła), zm. 22.01.2015 z Lublinie.

Ukończył Liceum Ogólnokształcące w Krakowie, w latach 1972-77 studiował w Instytucie Muzyki Kościelnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W tym czasie uczestniczył w akcjach zbierania ludowych śpiewów religijnych na terenie Polski.

W 1977 roku po obronie pracy magisterskiej Problem wariabilności międzystroficznej polskich śpiewów religijnych z żywej tradycji, napisanej pod kierunkiem ks. prof. dr hab. B. Bartkowskiego, został zatrudniony w Instytucie Muzyki Kościelnej. W 1980 roku został sekretarzem redakcji opracowującej Śpiewnik Liturgiczny na zlecenie Episkopatu Polski, a następnie asystentem przy Katedrze Etnomuzykologii i Hymnologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego kierowanej przez ks. prof. dr hab. B. Bartkowskiego. W 1992 roku obronił rozprawę doktorską Problem tonalności w polskich śpiewach religijnych z żywej tradycji, w 1997 roku został adiunktem w Instytucie Muzykologii KUL. W 2004 roku trzymał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Melodyka ludowych śpiewów religijnych w Polsce, został także kierownikiem Katedry Etnomuzykologii i Hymnologii. W latach 2005-2012 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

Członek kilku towarzystw naukowych. Współpracował z różnymi ośrodkami krajowymi i zagranicznymi, uczestniczył w  badaniach nad historią, żywą tradycją i praktyką wykonawczą śpiewów religijnych w Polsce. Efektem jego badań i pracy jest kolekcja ponad 22 000 pieśni zebranych w całej Polsce oraz edycje kilku śpiewników, zbiorów pieśni i innych opracowań.

 

PUBLIKACJE:

Książki:

Melodyka ludowych śpiewów religijnych w Polsce, Polihymnia, Lublin 2003 

Wydawnictwa redaktorskie:

Śpiewnik Liturgiczny, red. B. Bartkowski, Z. Bernat, K. Mrowiec, I. Pawlak, Rogala, A. Zoła, Lublin 1991

Śpiewnik kresowy, red. A. Zoła, Fundacja Pomocy Szkołom Polskim na Wschodzie im. T. Goniewicza, Lublin 1993

Polski śpiewnik popularny, red. A. Zoła, Fundacja Pomocy Szkołom Polskim na Wschodzie im. T. Goniewicza, Lublin 1997

Artykuły:

Z badań nad muzycznym folklorem religijnym w Polsce (współautor: B. Bartkowski), „Literatura Ludowa”, dwumiesięcznik naukowo-literacki 31: 1987 nr 4, s. 11-26

Z problematyki badań nad tonalnością polskich śpiewów religijnych z żywej tradycji, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 34: 1987, s. 89-102

Pastorałki i kolędy w żywej tradycji polskich śpiewów religijnych, „Muzyka w liturgii” 4:1989 nr 2, s. 3-6

Badania nad ludowym śpiewem religijnym w Instytucie Muzykologii KUL (1970-1991), „Twórczość Ludowa” 6:1991 nr 2, s. 43-45

Problem autentyczności żywej tradycji polskich śpiewów religijnych, w: Współczesna polska religijna kultura muzyczna jako przedmiot badań muzykologii, red. B. Bartkowski, S. Dąbek, A. Zoła, Lublin 1992, s. 85-89

Śpiewy za zmarłych w źródłach fonograficznych Instytutu Muzykologii KUL, „Etnolingwistyka”, 1997-98 nr 9-10, s. 365-366

Archetypy modalne w polskich śpiewach religijnych w żywej tradycji, w: Staropolszczyzna muzyczna, red. J. Guza-Pasiakowa, A. Leszczyńska, M. Perz, Warszawa 1998, s. 171-174

Pieśni maryjne w żywej tradycji. Typologia i charakterystyka, w: Muzyka Sakralna. Materiały z seminariów „Gaude Mater”, red. J. Masłowska, Warszawa 1998, s. 63-72

Struktury harmoniczne w towarzyszeniu organowym do polskich pieśni religijnych, „Zeszyty Naukowe KUL” 41:1998 nr 1-2, s. 109-117

Bogactwo kultury muzycznej. Ludowe pieśni religijne z perspektywy 30 lat badań, „Czas kultury” 2001 nr 5-6, s. 208-213

Ludowe pieśni religijne w Polsce w dobie kulturowych transformacji, „Studia Sandomierskie” 2001 nr 8, s. 124-128

Ludowe śpiewy religijne w Polsce i na Radomszczyznie, "Wędrowiec" nr 4, In Crudo, 2003

Polskie pieśni wielkopostne, w: CD-booklet Pieśni Polskie: Wielkopostne. Międzynarodowa Szkoła Muzyki Tradycyjnej, Fundacja Muzyka Kresów, Lublin 2005

Polskie pieśni religijne w żywej tradycji (The Polish Religious Song in Living Tradition), w: CD-booklet Polskie pieśni religijne, seria wydawnicza Polskiego Radia Muzyka Źródeł, red. J. Popis, Warszawa 2006, s. 1-11

Ludowe śpiewy religijne w Wielkopolsce i na Pomorzu Zachodnim, w: Przemiany w kulturze ludowej na Pomorzu Zachodnim po 1989 roku, red. B. Matławski, Kamień Pomorski 2006, s. 41-49

Ludowa recepcja śpiewów Wielkiego Tygodnia, w: W kręgu wielkopostnej pobożności i bractw religijnych, red. J. Bień, Lublin 2007, s. 156-161

Struktury tonalne Gorzkich żali i ich ludowa recepcja, w: Studia Pro Musica Sacra, t. IV. „Perły muzyki kościelnej: chorał gregoriański i Gorzkie żale”, red. R. Tyrała, Kraków 2007, s. 145-156

Diabolus in musica, czyli problemy z ideą porządku, w: Homo meditans, Lublin 2008, s. 119–127

Ludowe pieśni maryjne (Folk songs and hymns to Virgin Mary), w: CD-booklet Kapela Brodów, Warszawa 2008, s. 20–25

Koncepcja badań nad żywą tradycją polskich śpiewów religijnych w ujęciu Bolesława Bartkowskiego, „Additamenta Musicologica Lublinensia” 4: 2008 nr 1, s. 11–18

Gregorian chant and folk culture in Poland, w: Traditional musical cultures in Central-Eastern Europe. Ecclesiastical and folk transmission, red. P. Dahlig, Warszawa 2009, s. 243–256

Polskie śpiewy religijne w żywej tradycji w Szczawnicy. Polish religious songs in the thriving Szczawnica tradition, w: CD-booklet Szczawnica 1973 - Szczawnicki Chór Kameralny, Szczawnica 2009, s. 6–16

Posoborowa praktyka muzyczno-liturgiczna a ludowe tradycje muzyczne w Polsce, w: Artificium, ars, scientia. Księga jubileuszowa w 80 rocznicę urodzin ks. Profesora Jana Chwałka, red. M. Szymanowicz, Lublin 2010, s. 645-651