1928-98

muzykant, skrzypek

Urodził się w Nieznamierowicach. Był jednym z bardziej znanych skrzypków radomskich, oprócz sławy muzykanta weselnego już w latach 70-tych zażył powodzenia na festiwalach i przeglądach folklorystycznych zarówno regionalnych jak i ogólnopolskich, m.in. w Kazimierzu Dolnym (1972, 1974, 1978, 1996) czy Płocku (1978). Zarasiowie występowali również rodzinnie, znani byli jako znakomici tancerze. Styl tańczenia (zwłaszcza tańców trójmiarowych) w Nieznamierowicach ma pewne cechy wyróżniające go na tle wiejskiej kultury tanecznej w Radomskiem i Opoczyńskiem.

Józef Zaraś z kapelą: Józef Porczek (harmonia) i Florian Porczek (baraban). Fot. Piotr Dahlig, Scena "Korzenie" Klub Remont w Warszawie 1995

Józef Zaraś potrafił połączyć grę w starym stylu (z ornamentowaniem i ogrywaniem improwizacyjnym mazurków) oraz nowe mody repertuarowe, szlagiery. Grywał w składach weselnych z instrumentami dętymi, akordeonem, perkusją. Jego partnerami w kapelach byli zarówno muzykanci starszego pokolenia (Władysław Adamus, ur. 1916) jak i młodsi harmoniści (Józef Porczek, ur. 1955).

Był skrzypkiem o wyjątkowej ekspresji i witalności, dla którego zupełnie naturalnym elementem performensu muzycznego były popisy i sztuczki wirtuozerskie czy zwracanie się w trakcie gry do konkretnego słuchacza.

Józef Zaraś, festiwal w Kazimierzu Dolnym 1996. Fot. Piotr Zgorzelski

Materiał ze zbiorów Fundacji Muzyka Odnaleziona

Nagrody:

1996 – I nagroda OFKiŚL w Kazimierzu Dolnym (w kapeli ze St. Porczkiem na bębenku)

1985-86 – Konkurs Tańca Tradycyjnego w Rzeszowie – III nagroda i wyróżnienie (Jan, Marianna, Marian Zarasiowie oraz Krystyna Laskowska + kapela)

1978 – Złota Baszta na OFKIŚL w Kazimierzu Dolnym (jako solista)

Dyskografia:

2014 – I po ścianach! Muzyka z Remontu 1994-96, In Crudo (1 utwór)

2010 – Mazurki do wynajęcia, Muzyka Odnaleziona (1 utwór)

2010 – Mistrzowie harmonii, Muzyka Odnaleziona (1 utwór)

1997 – Muzyka źródeł – Małopolska Północna, Polskie Radio RCKL (4 utwory)

Bibliografia:

2007 - Andrzej Bieńkowski, Sprzedana muzyka, Czarne, s. 157

1999 - Andrzej Bieńkowski, Ostatni wiejscy muzykanci

Archiwa:

Radio Kielce, Polskie Radio RCKL, Muzyka Odnaleziona, Warszawski Dom Tańca/In Crudo

Autor noty: Remigiusz Mazur-Hanaj

Józef Zaraś i Stanisław Budzisz - Mazurek; nagranie Płock 1978.  „Muzyka źródeł” nr 4 – „Małopolska Północna”, ©℗ Polskie Radio SA / Instytut Muzyki i Tańca, Warszawa 2012