1928-2006

skrzypek, gawędziarz i lutnik

Tadeusz Szostak „Berda” z Poronina-Kośnych Hamrów należał do najlepszych skrzypków Skalnego Podhala. Urodził się 16 października 1928 r. w Poroninie. Jego ojciec grał na basach, matka była cenioną śpiewaczką, muzykowali również jego bracia. W domu rodzinnym, w którym spotykali się muzykanci z Poronina, często rozbrzmiewała muzyka. Tadeusz Szostak zaczął grać na skrzypcach jako dwunastoletni chłopiec. Wzorował się na technice uznanych miejscowych muzykantów: gajowego Józefa Futro, jego brata Franciszka oraz Jana Nędzy „Leśnego” z Murzasichla. Najczęściej przysłuchiwał się ich muzyce wieczorami, po wypasie owiec w Polenicak. Pierwszy instrument „złóbcoki” wykonał dla niego Franciszek Skupień „Salamuna”, dziadek późniejszych uczniów i członków jego kapeli.

Od 18 roku życia Tadeusz Szostak muzykował już na weselach. Grywał w różnych kapelach, ale najdłużej, bo od 1974 roku, związany był z trójką swoich dwudziestokilkuletnich krewnych, którzy byli jego uczniami. Byli to bracia Jan i Bronisław Skupień „Salamuna” i Andrzej Stasik. Z nimi zdobył wiele prestiżowych nagród, m.in. dwukrotnie „Basztę” na Ogólnopolskim Festiwalu Śpiewaków i Kapel Ludowych w Kazimierzu. Był współtwórcą góralskiego zespołu działającego Przy Nowotarskich Zakładach Przemysłu Skórzanego. Współpracował również z wieloma zespołami regionalnymi z Podhala, a ponieważ uznawany był za mistrza muzyki podhalańskiej, występował na prestiżowych festiwalach i przeglądach folklorystyczny jako prymista (m.in. z Zespołem „Holny” z Zakopanego zdobył „Złotą Ciupagę” na Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem).

Był laureatem wielu indywidualnych nagród i zdobywcą pierwszych miejsc w regionalnych i ogólnopolskich konkursach kapel, m.in. trzykrotnie podczas Ogólnopolskiego Festiwalu Górali Polskich w Żywcu, dwukrotnie w ramach Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem, kilkakrotnie wyróżniony został w Ogólnopolskim Konkursie Gawędziarzy, Instrumentalistów i Śpiewaków Ludowych w Bukowinie Tatrzańskiej. Jego twórczość muzyczna udokumentowana została w postaci nagrań zgromadzonych w archiwum Radiowego Centrum Kultury Ludowej oraz Małopolskiego Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu.

Tadeusz Szostak był nie tylko bardzo dobry muzykiem, ale również  lutnikiem (wykonawcą „złóbcoków” i dud podhalańskich), znakomitym gawędziarzem, a nade wszystko niezmiennie zaangażowanym i okazującym wiele serca wychowawcą młodzieży. Uczył młodszych regionalnej muzyki, prowadził zespoły muzyczne, m.in. w Bukowinie Tatrzańskiej, Małem Cichem i przy Gminnym Ośrodku Kultury w Poroninie, przekazywał kolejnym pokoleniom regionalną tradycję muzyczną. Zostawił po sobie kilku świetnych prymistów. Kilku jego uczniów kontynuując działalność swojego nauczyciela stało się nauczycielami dla kolejnego pokolenia muzykantów. Rodzinną tradycję gry na skrzypcach kontynuuje jego córka Stanisława Szostak.

Źródło noty: Muzeum Wsi Radomskiej

Kapela Tadeusza Szostaka-Berdy - Nuty zbójnickie i zielona do zbójnickiego; nagranie 1977, Kośne Hamry; „Muzyka źródeł” nr 2 – „Podhale”, ©℗ Polskie Radio SA / Instytut Muzyki i Tańca, Warszawa 2012