Dźwięk i obraz
Złóbcoki – Instrumenty z duszą 4
Złóbcoki to charakterystyczny dla regionu Podhala instrument zrobiony z jednego kawałka drewna. Jak opowiada Krzysztof Trebunia-Tutka, złóbcoki trzyma się na piersi, „co by nuta prosto z serca wychodziła”. Wraz ze zmianami w kulturze góralskiej, zmieniła się też funkcja złóbcoków. Dziś nie gra się na nich na halach, na potańcówkach, weselach i chrzcinach, skąd zostały wyparte przez skrzypce, ale złóbcoki – jak żaden instrument – nadają się do opowieści o starodawnych czasach, sabałowych bajek, gawęd, legend. Związek złobcoków z idiomem kultury góralskiej i ich archaiczne, przejmujące, jakby „płaczliwe” brzmienie sprawiają, że dziś szczególnie chętnie powraca się do nich w ruchu folklorystycznym i nawiązuje w muzyce inspirowanej tradycją.
W filmowo-muzycznej opowieści o złóbcokach Krzysztofowi Trebuni-Tutce, towarzyszy Jan Trebunia-Tutka.
Film wyreżyserował Maciej Stasiński (WATRA).
Producentem serii jest Instytut Muzyki i Tańca.
Zapraszamy również na portal „Polskie ludowe instrumenty muzyczne” (www.ludowe.instrumenty.edu.pl) gdzie znajdują się opisy i zdjęcia złóbcoków z największych polskich kolekcji muzealnych. Od 21 października na tym portalu jest dostępna także nowa kolekcja „Skrzypce w zbiorach polskich”.
„Instrumenty z duszą” to cykl krótkich filmów edukacyjnych o tematyce muzycznej, przedstawiających polskie instrumenty ludowe. Ich zadaniem jest przybliżenie najważniejszych informacji o budowie instrumentów, sposobie ich wytwarzania, ich historii i funkcji w kulturze oraz o dawnej i obecnej praktyce wykonawczej. W roli narratorów występują znani muzycy, którzy oprócz barwnych opowieści o instrumencie, w mistrzowski sposób prezentują również ich walory brzmieniowe.
W 2015 roku powstał pierwszy odcinek nowej serii filmowej IMiT pt. „Instrumenty z duszą”, o dudach podhalańskich (z udziałem Jana Karpiela-Bułecki). W 2016 roku zrealizowano kolejne cztery odcinki serii – poświęcone kozłowi białemu i czarnemu (z udziałem Jana S. Prządki), ligawkom (z udziałem Stanisława Jałochy i Piotra Dorosza), złóbcokom (z udziałem Krzysztofa Trebuni-Tutki) i trombitom beskidzkim (z udziałem braci Golec i Tadeusza Ruckiego).
Cykl filmowy „Instrumenty z duszą” to kontynuacja działań zapoczątkowanych przez Instytut Muzyki i Tańca w Roku Kolberga, w tym działalności Pracowni Muzyki Tradycyjnej i budowy strony internetowej „Polskie ludowe instrumenty muzyczne” www.ludowe.instrumenty.edu.pl.
Film można obejrzeć na kanale filmowym youtube IMITpolska, na stronie internetowej IMiT w zakładce materiały oraz w zakładce „edukacja” na wortalu Instrumenty muzyczne.
Filmy posiadają polską i angielską wersję językową.